Sıra Dışı Pazarlama
Düşük bütçeli olarak büyük bir yaratıcılık ürünü olarak ortaya çıkan pazarlama türüdür. Bu pazarlama tekniğinde olay tüketicinin karşısına hiç beklemediği bir anda çıkmaktır. Ayrıca bilinen tüm yöntemleri yıkarak hafızalara kazınacak bir şekilde tüketicilerin karşısına çıkmaktır. Sıra Dışı pazarlama yöntemi ile bir markaya kolayca dikkat çekebilir ve marka bilinirliğini kısa süre içinde büyük bir oranda arttırabilirsiniz.
Günümüzde birçok sektörde büyük markalar vardır. Büyük markalar için pazarlama stratejilerini yürütmek yüklü bütçelerle çok kolaydır. Ancak piyasaya yeni giren markalar için büyük rakiplerle mücadele etmek çok zordur. Geleneksel pazarlama yöntemleri yanında küçük ölçekli firmalar, piyasaya yeni giren markalar ve imajını değiştirerek yeniden canlanmak isteyen büyük markalar için çok doğru bir pazarlama stratejisidir.
Hayal gücü gelişmiş olan markalar Sıra Dışı pazarlama çalışmalarını kısa süre içinde başarıyla yürütebilir. Sıra Dışı pazarlamanın ne olduğunu anlattıktan sonra sizlere tarihi gelişim sürecinden bahsedelim.
Sıra Dışı Pazarlamanın Özellikleri Nelerdir?
Sıra Dışı Pazarlama da asıl amaç viral olma çabasıdır. Yani bir isim duyurma ve dikkat çekme çabasıdır. Sağlanan reklamlar ile ulaşılması amaçlanan kitleye en düşük maliyet ve en hızlı ve dikkat çekici bir yaklaşım ile akıllara kazınılmayı hedeflemektedir.
Özelliklerini genel olarak incelemek gerekirse;
- Çarpıcı olması gerekmektedir.
- Etkili bir içerik ve ulaşılması hedeflenen kısmı pazarlanacak öğeye başlayıcı bir yapıda olmalıdır.
- Yeniliği takip etmesi onu her zaman bir adım öne çıkarmaktadır.
- Marka farkındalığı olması gerekse dahi marka arka planda kalacak şekilde yapılmalıdır.
- Mutlaka deneyim sağlama imkânı sunularak yapılmaktadır.
- Her bir satış ve pazarlama da olduğu gibi ana tema ana özellik yaratıcı olmasıdır. Düşük maliyet gerektirmesi onu akılda kalmayan bir unsur haline getirmez önemli olan burada kullanılan stratejidir.
- Düşük maliyetli olması dışarıdan etkisinin düşük olmasını akla getirirken sıra dışı pazarlama da bu durum tamamen tersi olup etki alanı çok daha fazla bir şekilde olmaktadır.
Bahsedildiği üzere sıra dışı pazarlama bir markayı öne çıkarmak için olsa da yapılan bu pazarlama tekniğinde markayı arka planda tutulduğu gösterilerek yapılan etkiyi daha fazla ortaya çıkarmak ve müşterinin odak noktasını bu hususta bir araya getirmektir. Asıl verilen mesaj ve pazarlama tekniği yanı sıra başka bir konu üzerinden gidilerek asıl hedeflenen noktaya doğru uygulanan bir tekniktir.
Sıra Dışı Pazarlama Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Sıra Dışı pazarlama terimi 1984 yılında Jay Conrad Levinson tarafından Amerika’da ortaya çıktı. Bu kişiye ait bir kitap adı olarak literatüre girdi. Bu kitapla pazarlama sektörü geleneksel pazarlama yöntemlerinin dışına çıkarak da pazarlama sürecinin yönetilebileceğini kanıtladı.
Jay Conrad Levinson öğrencilerinin kısıtlı bir bütçe kullanarak pazarlama süreçlerini yönetebilmeleri adına oluşturdu. O dönemde öğrencilerinden bu konuda soru alan Levinson kütüphane ve üniversite kaynakları arasında bir bilgi bulamadı. Daha sonra kendisi 527 maddelik bir liste ortaya koyarak sıra dışı pazarlama temelini ortaya koydu. Böylece küçük işletmeler büyük markalarla rekabet edebilir hale geldiler.
Sizlere Yaratıcı pazarlamanın ne olduğunu anlattık. Daha sonra sıra dışı pazarlama sürecinin tarihine değindik. Şimdi de sıra dışı pazarlama yönteminin avantajlarından sizlere bahsedelim;
Sıra Dışı Pazarlamanın Avantajları Nelerdir?
Sıra Dışı pazarlama küçük işletmeler için büyük bir fırsattır. Bu pazarlama yönteminin küçük işletmeler için nasıl bir avantaj olduğunu hemen sizlere belirtelim. Sıra Dışı pazarlamanın avantajlarını şöyle sıralayabiliriz.
- Düşük Bütçeyle Yapılabilir
Sıra Dışı pazarlama doğru yöntemlerle yapıldığında standart reklam yöntemlerinden çok daha düşük bütçelerle yapılabilir. Bu yöntemin en önemli avantajı maliyetinin düşük, etkisinin yüksek olmasıdır. Küçük bir işletmeniz varsa Sıra Dışı pazarlama çalışmalarınızı küçük bütçelerle de yapabilirsiniz.
- Yaratıcılığı Geliştirir
Pazarlama sürecinde ne kadar yüksek bütçeniz olursa olsun yaratıcılık yoksa istediğiniz sonuçları elde edemeyebilirsiniz. Bu yüzden Sıra Dışı pazarlamanın yaratıcılığınızı geliştirmesine izin verin. Pazarlama sektöründe görüp görülecek en yaratıcı uygulamalar Sıra Dışı pazarlama sayesinde hayata geçirilebilir.
- Kısa Sürede Viral Hale Gelir
Yaratıcı pazarlama viral olma konusunda büyük bir potansiyele sahiptir. Kısa süre içinde insanlar arasında en çok konuşulan ve trend hale gelen bir uygulama olabilir. Yaratıcı ve uygun maliyetli bir pazarlama stratejisi siz yaptıktan sonra birçok firma tarafında denenebilir. Özellikle sosyal medyanın da gündemi kısa sürede yarattığını düşünürsek Yaratıcı pazarlama uygulamalarının yerel etkisi kısa süre içinde ulusal ya da global hale gelme potansiyeli vardır. Geleneksel pazarlama yöntemleri yanında kısa süre içinde hedef kitleye ulaşabilmenizi sağlayacaktır.
- Geniş Kitleye Ulaşmanızı Sağlar
Dijital reklamlar genel olarak geniş kitlelere ulaşabilmenizi sağlar. Ancak yerel hedefleri olan firmaların geniş kitlelere ulaşması zordur. Bu firmalar genelde düşük bütçeleriyle hedefledikleri kişilere ulaşırlar. Ancak Yaratıcı pazarlama bu sürecin dışındadır. Yaratıcı pazarlama yöntemi ile çok geniş kitlelere ulaşabilirsiniz. “Paranın satın alamayacağı şeyler vardır.” sözü tam da Yaratıcı pazarlama için söylenmiş. Çünkü yüksek bütçelerle ulaşamayacağınız kitlelere ulaşabilirsiniz.
- Rekabet Edebilme Yeteneği Kazandırır
Küçük işletmelerin büyük markalarla pazarlama anlamında rekabet etmesi çok zordur. Büyük markalar etkili bütçeleri sayesinde çok geniş kitlelere kolayca ulaşabilirler. Ancak Yaratıcı pazarlama sayesinde geniş kitlelere kolayca ulaşabileceğinizi ifade edelim.
- Eğlenceli Bir Deneyim Sunar
Normalde insanlar hem televizyonda hem de internette karşılarına reklam çıktığında izlemek istemezler ve olumsuz tepki verirler. Yaratıcı pazarlama bu durumun tam aksi yönündedir. Bu teknikle hazırlanan reklamların önemli bir bölümü eğlenceli ve ilgi çekici olduğu için tüketiciler tarafından izlenme oranı yüksektir. Yaratıcı pazarlama ürünleri insanlara yüksek oranda eğlenceli deneyimler sunar.
- Akılda Kalıcılığı Yüksektir
Özgün ve yaratıcı fikirler her zaman tüketici nazarında değer görür. Bu yüzden Yaratıcı pazarlama stratejileri her zaman akılda kalıcı yapıya sahiptir. İnsanlar izledikleri reklamı ve yaşadıkları deneyimi uzun süre sonra bile hatırlayabilirler.
Yaratıcı Pazarlamanın Dezavantajları Nelerdir?
Yaratıcı pazarlamanın birçok avantajı olduğundan bahsettik. Küçük işletmeler için her ne kadar çok etkili bir pazarlama stratejisi olsa da olumsuz yanları da bulunan bir yöntemdir. Yaratıcı pazarlamanın dezavantajları şu şekilde sıralanabilir;
- Uzun Vadede Sonuç Verir
Yaratıcı pazarlamada en önemli olumsuzluklardan biri zamandır. Normal reklam faaliyetleri kısa süre içinde sonuç vermeye başlayabilir. Ancak Yaratıcı pazarlama etkili ilerlese de zaman alıcı bir projedir. Yaratıcı strateji insanlar arasından yayılma hızı yavaş olan bir pazarlama yöntemi olabilir.
- Öngörülebilirliği Düşüktür
Yaratıcı pazarlama yöntemi bir kullanıcı kitlesini kısa süre içinde yoğun olarak etkileyip daha sonra da etkisini yitirebilmektedir. Doğal pazarlama yöntemleri yanında geleceğe yönelik yorum yapmak daha zordur. Yani Yaratıcı pazarlamada gösterim, aksiyon ve büyüme oranı konusunda yorun yapmak zordur. Ancak doğru zamanlamayla olumlu etki yaratma şansınız da yüksektir.
- İstenen Mesajı Vermeyebilir
İnsanların reklam anlayışları düz mantık olarak çalışır. Yaratıcı reklamlar insanlar üzerinde ters etki yapabilir. Bu durumda yaratıcı reklamlar istenen mesajı verme konusunda etkisiz olabilir. Hedef kitleyi doğru analiz ederek doğru reklam stratejilerini kullanabileceğinizi de ifade edelim.
- Hitap Ettiği Marka Anlaşılmayabilir
İnsanlar oluşturduğunuz yaratıcı reklamda sizleri anlamayabilirler. İnsanlar reklamlar konusunda düz mantığa sahiptir. Bir reklam her ne kadar geniş bir kitleye ulaşsa da reklamın sahibi olan markayı anlamakta zorluk yaşayabilirler. Yanlış stratejilerle Yaratıcı reklam çalışmalarında insanların hitap ettiği markayı anlamaması durumu oldukça sık yaşanır.
- İnsanlar Yanlış Yorumlayabilir
Yaratıcı pazarlama yönteminin en büyük tehlikelerinden biri de yanlış yorumlamaya da açık olabilmesi durumudur. İnsanlar reklamı yanlış anlarlarsa ürün ve hizmetlerinizin tüketici gözündeki prestiji olumsuz etkilenebilir.
Yaratıcı pazarlama yöntemi her ne kadar güçlü olumsuz yanları olsa da doğru stratejileri kullandığınızda yüksek bütçeli reklam kampanyalarından çok daha başarılı olabilir. Küçük markanızla harikalar yaratmak ve marka bilinirliğini çok düşük bütçelerle etkili şekilde arttırmak için Yaratıcı pazarlama yöntemini tercih etmeniz gerekmektedir. Bu reklam türünde alışılmamış taktikler kullanarak büyük etkiler yaratmak mümkündür.
Yaratıcı Pazarlama Stratejileri Nelerdir?
Yaratıcı pazarlama; çok küçük bir maliyetle ve yaratıcı bir fikirle büyük bir gelir elde edebilmeye yönelik pazarlama yöntemidir. Yaratıcı pazarlama stratejileri anlamında disiplin haline gelmiş yaklaşımlar yoktur. Ancak bu pazarlama yönteminde strateji olarak kullanabileceğiniz bazı öneriler sunalım;
Yaratıcı Olun: Yaratıcı pazarlama stratejileri için en önemli özelliklerin başında yaratıcılık geliyor. Yaratıcı olan fikirler her zaman kazanabilir. Fikir belirlerken markanıza katkı sağlamasına özen gösterin.
Geleneksel Yöntemlerden Sıyrılın: Yaratıcı pazarlamanın en önemli özelliği geleneksel yöntemleri tanımamasıdır. Yani bu yöntemle bir pazarlama stratejisi kuracaksanız geleneksel olanın dışına çıkmak zorunda olduğunuzu unutmayın.
Maliyeti Düşük Kampanyalar Oluşturun: Yaratıcı pazarlamayı tercih eden işletmelerin en önemli özelliği pazarlama stratejisi için bütçelerinin kısıtlı olmasıdır. Bu yüzden oluşturduğunuz yaratıcı pazarlama stratejileri düşük maliyetli olmalıdır. Düşük maliyetlerle imkansızı başarmak istiyorsanız ve bunu yaptıysanız başarılı olduğunuzu söyleyebiliriz.
Yenilikçi Olun: Yaratıcı pazarlamanın en büyük sırrı yenilikçi olmasıdır. Tüm dünyaya örnek olacak bir kampanya size büyük rant getirecektir. Başka bir sektörde yer alan fikirleri sektörünüze uyarlayarak yenilikçi bir strateji başlatabilirsiniz. Bu durum da size kazandıracaktır.
Yaratıcı pazarlama stratejisi marka bilinirliği için çok önemlidir. Markasını daha geniş kitlelere ulaştırmak isteyen işletmeler maliyeti düşük bir kampanyayla etkili pazarlama faaliyeti yürütmek istiyorsa en doğru yöntem başarılı bir yaratıcı pazarlama kampanyası olacaktır.
Yaratıcı Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?
Yaratıcı pazarlamanın belli yöntemleri vardır. Bu yöntemlerle ürün ve hizmetlerinizi yaratıcılığınızı ortaya koyarak çok düşük bütçelerle tanıtabilirsiniz. İşte Yaratıcı pazarlama çeşitleri;
Dış Mekan Çalışmaları: Açık hava ya da dış mekanlarda yürütülen Yaratıcı pazarlama uygulamalarını içine almaktadır.
İç Mekan Çalışmaları: Otobüs durakları, iş hanları, otobüsler, trenler, metro istasyonları, binaların içi, plazalar gibi kapalı mekanlarda yapılan Yaratıcı pazarlama uygulamalarıdır. Bu yöntemde iç mekanlar daha fazla öne çıkmaktadır.
Lansman Çalışmaları: Yaratıcı pazarlama özellikle insanların toplandığı lansman gibi birçok etkinlikte şaşırtıcı şekilde gerçekleştirilebilir. Bu etkinliklerde yapılan tüm Yaratıcı pazarlama uygulamalarını kapsayan çalışmalardır.
Yaratıcı Pazarlama Örnekleri
Düzinelerce Yaratıcı pazarlama stratejileri bulunmaktadır. Dünya genelinde işletmelerin ürünlerinin satışlarını istedikleri düzeyde gerçekleştirebilmek için bu pazarlama stratejilerini benimsemiş ve kullanmışlardır. İşte örnekler:
- Gizli Pazarlama
Aynı zamanda örtülü pazarlama olarak da bilinen gizli pazarlama, Yaratıcı pazarlama yöntemlerinden biridir. Genelde ürün yerleştirme olarak karşımıza çıkan bu pazarlama türünde tanıtımlar tüketiciye çaktırmadan, üstü örtülü bir biçimde yapılır. Örneğin bir filmdeki bir sahnede kullanılan herhangi bir ürünün isminin görünmesi ama üründen bahsedilmemesi bu pazarlama türüne bir örnektir.
- Şablonlu Duvar Yazısı Sanatı
İşlek cadde ve sokakların göze çarpan yerlerinde bulunan bir duvar üzerine şablon yardımıyla çizilen reklam türüdür. Tüm duvar kaplama tarzından daha az maliyetli ve yapılması kolay olduğu için sık kullanılan bir pazarlama türüdür.
- Flashmob Etkinliği
Birbirlerini tanıyan veya tanımayan kişilerin internet üzerinden haberleşerek belli bir dış mekânda ve zamanda gerçekleştirdikleri eğlence tabanlı etkinliklerdir. Firmalar bu etkinlikleri bazen birer tanıtım ve pazarlama aracı olarak kullanabilirler. Etkili ve akılda kalıcı bir pazarlama yöntemi olmasındaki en büyük etken sıra dışı olmasından kaynaklanmaktadır.
- Çıkartmalar
Toplu alanların herhangi bir yerinde kullanılabilen çıkartmalar, yaratıcı bir şekilde hazırlandığı zaman çok etkili bir Yaratıcı pazarlama taktiği olabiliyor.
- Yaratıcı Viral Videolar
Genellikle sosyal medya üzerinde kullanıcılar arasında çok hızlı bir şekilde yayılan bu videolar, bir reklam izlenimi uyandırmaz ve kullanıcılar arasında paylaşılmasının sebebi reklam değil, videonun beğenilmiş olmasıdır. Bu yönüyle viral videolar etkili bir Yaratıcı pazarlama yöntemidir.
- Hazine Avı
Hazine avları; belirli bir ürünün ipuçlarını çevrimiçi olarak gizlemeyi, kitlenize bulma ve ödül alma şansı vermeyi içerir. Ödüller, yakındaki bir şubede dijital kodlar veya ödüller toplamayı içerebilir.
- Sosyal Medya
Günümüzün en etkili pazarlama alanlarından biri olan sosyal medya içerikleri de yeri geldiğindebir Yaratıcı pazarlama türüdür. Kullanıcı kitlesine kolay erişim sağlaması ve ücretsiz olması sosyal medyanın etkili bir pazarlama aracı olarak kullanılmasını sağlıyor.
- Yaratıcı İlan Panoları
Aslında adı üstünde ilan panoları, yeri geldiğinde çok etkili bir pazarlama tekniği olarak kullanılabiliyor. Yaratıcılığın üst düzeyde kullanılarak hazırlanmaları durumunda işletmeler için faydalı pazarlama araçları olabilirler.
- Colgate’in Sürprizi
Diş macunu ve diş fırçası üreticisi olan Colgate, yaratıcılığını ortaya koyarak harika bir Yaratıcı pazarlama taktiği geliştirdi. Bu taktikte dondurmanın içine dış fırçası şeklinde bir çubuk gizlenmiş ve “unutma” mesajı verilmiş.
- Araba Animasyonları
Bu örnekte, arabaların üstüne giydirilen üç boyutlu görüntüler var. İlgi çekici olarak hazırlanan bu pazarlama tekniği de oldukça akılda kalıcı görüntüler oluşturuyor.
- Tyskie Biraları Kapı Tutacağı Uyarlaması
Basit bir şekilde hazırlanmış bu yöntemde kapı üzerine yapıştırılan bira bardağı ve tutacağının uyumunu görüyorsunuz. Kapıyı açmak için kapı kol tutulduğunda sanki bardak tutuyormuş izlenimi oluşturuyor. Bu da basit ama etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor.
- Basamak Taktiği
IKEA merdiven basamaklarına giydirdiği görsellerle ev eşyalarını saklama fikri oluşturdu. Aslında IKEA’nın burada gerçekleştirdiği bir Yaratıcı pazarlama yöntemiydi.
- Dövmeli Aynalar
Oldukça yaratıcı olan bu fikirde dövmeli aynalar kullanılıyor. Birçok dövme salonunun kullandığı bu yöntemde aynanın karşısına geçen müşteriler dövme yapıldıktan sonra nasıl görüneceğini inceleyebiliyorlar. Bu da oldukça etkili bir yöntemdir.
- Guinness ve Bilardo
Bilardo oyuncularının genelde bilardo oynarlarken bira içmelerinden yola çıkan Guinnes bira şirketi, bilardo çubuğunun ucuna yazdığıyla kendisini hatırlatarak harika bir Yaratıcı pazarlama yöntemi uygulamış.
S.S.S
Yaratıcı Pazarlamanın En Belirgin Faydaları Nelerdir?
- Maliyeti azdır
- Akılda kalıcıdır
- Marka bilinirliğini güçlendirir
- Viral mesaj yaratılmasında etkilidir
Yaratıcı Pazarlama ile Geleneksel Pazarlama Arasındaki Farklar Nelerdir?
- Geleneksel pazarlamada en büyük güç para kaynaklarıdır. Yaratıcı pazarlamanın gücü ise hayal gücünden gelir.
- Geleneksel pazarlamada bütçe, ortaklık, finans, yatırım gibi etkenler geçerlidir. Yaratıcı pazarlamada ise hedeflere ulaşmak için yaratıcı hayal gücü yeterlidir.
- Geleneksel pazarlamada satış hacimleri esastır. Yaratıcı pazarlamada yeteli kar yoksa hayal gücü silinir farklı yaratıcı hayal gücü yerine geçirilir.
- Geleneksel pazarlamada tecrübe ve analizler kullanılır. Yaratıcı pazarlamada insan psikolojisi üzerine projeler geliştirilir.
Yaratıcı Pazarlamasının Tercih Edilme Nedenleri Nelerdir?
- İletişim kirliliği
- Medyada aşırı çeşitlenme
- Azalan yaratıcılık
- Reklamların yaratıcılık seviyesinin azalması
- Niş pazarın önemsenmesi.
Yaratıcı Pazarlama Sürecinde Atılan Adımlar Nelerdir?
- Geniş veri tabanı yaratma
- SWOT analizleri gerçekleştirme
- Analiz neticesinde ortaya çıkan raporlarla atılım aracının seçimi
- Pazar takviminin oluşturulması
- Atağa yönelmek
Yaratıcı Pazarlama Teknikleri Nelerdir?
- Rakip markaların analizi
- Rakip markaların yeni çıkardığı ürünler
- Fiyat analizi
- Rakiplerin dikkatini farklı alanlara çekme